Wszczęcie tej procedury polega na wypełnieniu formularz „Niebieska Karta – A” przez przedstawiciela jednej z instytucji wymienionych w art. 9d ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej, który jako pierwszy uzyskał informacje o zaistnieniu przemocy. Takie uprawnienia maja przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i ochrony zdrowia.

Podstawą uruchomienia procedury jest uzasadnione podejrzenie stosowania przemocy, które może być wynikiem prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych albo zgłoszenia w tej sprawie od członka rodziny lub osoby, która była świadka zdarzenia. Według wytycznych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej do wszczęcia procedury nie są uprawnieni asystenci rodzinni, zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, ponieważ należy to do zadań pracownika socjalnego. Do wszczęcia procedury „Niebieskie Karty” nie są uprawnieni także przedstawiciele specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy domowej.

Przedstawiciel instytucji, która wszczyna procedurę, wypełnia ,,Niebieską Kartę -A” w obecności osoby doznającej przemocy. W przypadku braku takiej możliwości, np. ze względu na jej nieobecność, wypełnienie formularza powinno nastąpić niezwłocznie po nawiązaniu bezpośredniego kontaktu z osobą krzywdzoną. W sytuacji, kiedy nie jest to możliwe, dopuszcza się wypełnienie formularza bez jej udziału. W stosunku do wszystkich osób doznających przemocy, które mieszkają wspólnie ze sprawcą, wystarczy wypełnić jeden formularz.

Realizacja procedury „Niebieskie Karty” polega na objęciu systemem pomocy całej rodziny, a nie tylko osoby, która poinformowała o tym odpowiednie służby. Na pierwszym etapie procedury osoba doznająca przemocy powinna zostać poinformowana o możliwościach uzyskania wsparcia. Przedstawiciel instytucji wszczynającej procedurę, po wypełnieniu formularza ,,Niebieska Karta-A”, jest zobowiązany do przekazania jej formularza ,,Niebieska Karta-B” z informacjami o lokalnych placówkach udzielających pomocy”. Osoba może skorzystać z ich pomocy niezależnie od dalszych działań podejmowanych przez zespół interdyscyplinarny lub grupę diagnostyczno-pomocową. Na każdym etapie procedury, przeprowadzanie rozmów z członkami rodziny, którzy mogą doznawać przemocy, powinno odbywać się w warunkach gwarantujących bezpieczeństwo, swobodę wypowiedzi i poszanowanie godności.

Zakończenie procedury może nastąpić w sytuacji ustania przemocy domowej i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu jej stosowania przez sprawcę oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy. Przyczyną może być też rozstrzygnięcie o braku zasadności podejmowania działań. Członkowie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy diagnostyczno-pomocowej, na podstawie oceny sytuacji w rodzinie, podejmują decyzje, czy dana sprawa kwalifikuje się do zakończenia.